-
HABER7
Türkiye 4 gün sonra tarihinin en kıymetli seçimlerinden birini gerçekleştirecek. Milyonlarca seçmen demokratik haklarını kullanarak 2023-2028 yılları ortasında Türkiye’yi yönetecek Cumhurbaşkanını ve Meclis’te misyon yapacak milletvekillerini seçecek. Pekala milyonlarca seçmenin sandığa giderek oy verme sürecini gerçekleştirdiği oy pusulaları hangi hallerde geçerli, hangi hallerde geçersiz sayılacak? Tüm ayrıntıları sizler için derledik…
SEÇMEN BİLGİ KÂĞIDINI GETİRMEK ZARURÎ MU?
Sandığa giderken, kimin nerede oy kullanacağını belirten seçmen bilgi kâğıdının getirilmesi mecburî değil. Seçmen bilgi kâğıdı gelmeyenler, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını e-Devlet, YSK’nın internet sitesi, taşınabilir uygulaması ya da davet merkezinden öğrenebilecek.
YANIMIZA HANGİ KİMLİK EVRAKLARINI ALABİLİRİZ
Seçmenler oy kullanmaya giderken, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan fotoğraflı ve resmi nitelikteki kimliğini yanında bulundurmak zorunda olacak. Geçerli sayılacak dokümanlar şu halde sıralanıyor; nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik evrakı, şoför dokümanı, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleksel kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı üzere, “kimliğini tereddütsüz ortaya koyan” fotoğraflı, resmi nitelikteki dokümanlar.
CEP TELEFONUYLA KABİNE GİRMEK YASAK
Oy kullanma süreci esnasında kişi yanında cep telefonu, fotoğraf makinesi ve sinema makinesi bulunduramayacak.
YATALAK VE GÖRME ENGELLİLERİN OY KULLANMA SÜRECİ NASIL OLACAK?
Hastalığı nedeniyle yatalak olan seçmenler meskenlerine gelen seyyar sandıklarla oy kullanabilecek. Görme engelli seçmenler ise YSK tarafından oy pusulalarına uygun olarak hazırlanacak şablon ile oy kullanabilecek.
KİMLER OY KULLANAMAYACAK?
14 Mayıs tarihi itibariyle 18 yaşını dolduran tüm Türk vatandaşları oy kullanabilecek.
Oy kullanamayacak şahıslar ise şu formda sıralanıyor;
- Silah altında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, müsaadeli bulunanlar da bu karara tabi)
- Askeri öğrenciler
- Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar.
GEÇERLİ/GEÇERSİZ ZARFLAR
Sandık şurası mührü bulunmamasına karşın Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Şurası filigranı, amblemi ve ilçe seçim şurası mührü bulunan zarflar ile üzerinde leke yahut çizik bulunsa dahi bunun özel işaret koymak hedefiyle yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan zarflar geçerli sayılacak.
YSK genelgesine nazaran de sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, “Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu” filigranı olmayan kâğıttan imal edilmiş olan, Yüksek Seçim Şurası amblemi olmayan, üzerinde ilçe seçim şurası mührü bulunmayan, üzerinde sandık heyeti mührü bulunmayan, tamamı yırtılmış olan, üzerinde ilçe seçim heyeti ve sandık heyeti mührü dışında rastgele bir mühür, imza, yazı, parmak izi yahut rastgele bir işaret bulunan zarflar da geçersiz sayılacak.
OY VERME SÜRECİ NASIL GERÇEKLEŞECEK?
Oy verme sürecinin gerçekleşme hali;
- Oy verme süreci için sandık başına giden seçmen kimlik kartını gösterecek. Seçmenin isminin listede bulunmasının akabinde sandık konseyi lideri kanuna uygun biçimde hazırlanmış ve mühürlenmiş oy zarfı ile birleşik oy pusulasını, hiçbir tarafında rastgele bir işaret bulunmadığını ve ardının sandık heyeti mührü ile mühürlü olduğunu, sandık üyelerine göstererek “TERCİH” yahut “EVET” mührünü seçmene vermek kaydıyla kabinin yerini gösterecek.
- Kabine giren seçmen, oy pusulasında tercih ettiği cumhurbaşkanı adayı, siyasi parti, ittifak yahut bağımsız aday için ayrılan kısımdan dışarı taşırmamak suretiyle “TERCİH” yahut “EVET” mührünü basarak oyunu kullanacak. Seçmen, “TERCİH” yahut “EVET” mührü dışında rastgele bir yerine imza atmaması yahut işaret koymaması, aksi halde oyunun geçersiz sayılacağı, birleşik oy pusulasını düzgün bir biçimde katlayıp zarfa koyması ve yapıştırması konusunda bilgilendirilecek.
- Seçmen, oy kullanma kabinine cep telefonu, fotoğraf yahut sinema makinesi üzere imaj kaydedici yahut haberleşme sağlayıcı aygıtlarla girmeyerek, varsa bu aygıtlarını oy verme süreci bittikten sonra iade edilmek üzere bırakacak.
- Seçmene birleşik oy pusulalarından öteki, zarfa hiçbir şey koymaması, aksi halde oyun geçersiz olacağı, yanılgı yahut diğer bir nedenle yeni bir birleşik oy pusulası verilemeyeceği, cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi oy pusulalarının birebir zarfa konulacağı açıklanacak.
- Seçmen, açıklanan hallerde oyunu kullandıktan sonra oy kullanma kabininden çıkmasının akabinde zarfını sandığa atacak.
- Oy kullanma sürecini tamamlayan seçmen, isminin yanında bulunan ilgili bölgeye imza atarak oy kullanma sürecini tamamlamış olacak.
- Seçmen, imza atmasını bilmiyor yahut rastgele bir manisi nedeniyle imza atacak durumda bulunmuyorsa, sol elinin başparmağını basacak. Sol elinin başparmağı olmayanların hangi parmağını bastığı listenin imza kısmına ayrıyeten yazılacak.
- Sandık konseyi lideri, oyunu kullanmış, mührünü teslim etmiş ve sandık seçmen listesini imzalamış seçmenlerin, seçmen bilgi kâğıdının art yüzünü imzalayıp mühürledikten sonra kimliği ile birlikte kendisine iade edecek.
İTTİFAK ALANINA OY VERME
Seçmenin bir ittifak alanına bastığı mühür, o ittifaka oy olarak sayılacak. “İttifak alanında olmayan partilere” basılan mühür, direkt olarak o partiye gidecek. İttifak partileri için kullanılan oylar, ittifaktaki her bir partinin kendi oyu ile ittifakın ortak oylarının toplamından oluşuyor. Oy pusulasındaki ittifak alanında bulunan partilerden birine değil de bu alanın rastgele bir yerine basılan oylar geçerli sayılıyor ve ittifakın ortak oyları hanesine yazılıyor.
İttifak alanında iki partiye birden ya da iki partinin ortasına basılan oy ittifak oyu sayılırken, rastgele bir partiye ise yazılmıyor.
Öte yandan iki farklı cumhurbaşkanı adayına, birebir ittifak içinde yer almayan birden fazla siyasi partiye, birden fazla ittifaka yahut birden fazla bağımsız adaya mühür basılan oylar geçersiz kabul ediliyor.
OYLAR HANGİ HALLERDE GEÇERSİZ OLUYOR
Oy pusulasına “EVET” ya da “TERCİH” mührü basılmayan, birden çok ittifaka, tıpkı ittifakta yer almayan parti yahut adaya mühür basılan oylar geçersiz sayılıyor.
Oy pusulasının bütünlüğünün bozulacak halde yırtılması ve koparılması, pusula üzerine mühür dışında yahut mühür yerine rastgele bir özel işaretin, isim, imza kaşesi yahut parmak izinin basılması oyu geçersiz hale getiriyor.
Oy pusulasının bariz bir biçimde karalanması, çizilmesi yahut işaretlenmesi, oy zarfından işaret hedefi taşıyan rastgele bir unsurun çıkması oyun geçersiz sayılmasına neden oluyor.
Oy pusulalarından diğer, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçerli olmayacak.
